Stationspostgebouw Den Haag iconisch getransformeerd

Rijksmonument het Stationspostgebouw, gelegen naast station Hollands Spoor in Den Haag, is in opdracht van LIFE, SENS real estate en PostNL door KCAP en Kraaijvanger Architects getransformeerd tot een duurzame en sociale werkomgeving van de 21e eeuw, met respect voor de oorspronkelijke architectuur. Het gebouw vormt opnieuw een thuisbasis voor PostNL, niet langer als sorteercentrum maar nu als hoofdkantoor.

Het Stationspostgebouw, in 1939 ontworpen door Rijksbouwmeester G.C. Bremer, is een gebouw met een grote historische, architectonische en stedenbouwkundige waarde. Het 30.000 m2 grote pand wordt gezien als een schoolvoorbeeld van het Functionalisme, en was bij oplevering een van de modernste postcentra van Nederland. Het valt op door de kenmerkende gevel in lichte baksteen, met afgeronde vormen en ramen van glazen bouwstenen. Ook oorspronkelijk al ontworpen als het meest prominente bouwwerk langs het spoor, is het altijd een herkenningspunt geweest voor én binnen de stad Den Haag.

Meer daglicht

KCAP heeft voor projectontwikkelaars LIFE en SENS real estate de architectonische transformatie van het pand gerealiseerd, Kraaijvanger Architects was in opdracht van PostNL verantwoordelijk voor het interieurontwerp. Een belangrijke uitkomst is dat daglichttoetreding aanzienlijk is vergroot, door het aanpassen van de gevel en het aanbrengen van vides. Vanwege de monumentenstatus was het echter niet mogelijk om grote bouwkundige aanpassingen te doen. Extra uitdaging daarbij was om het gebouw zo te renoveren dat de monumentale sfeer werd hersteld. In het restauratieconcept ligt de nadruk daarom op de hoofddraagstuctuur, waarbij de bestaande liggers en kolommen intact zijn gehouden ook omdat het Stationspostgebouw een van de eerste voorbeelden ter wereld is van het gebruik van prefab betonnen kolommen.

Duurzaamheid

Daarnaast moest het Stationspostgebouw voldoen aan de hoogste duurzaamheidseisen. Het is herontworpen volgens WELL en BREEAM richtlijnen, en als eerste Rijksmonument in Nederland gecertificeerd met het hoogst haalbare energielabel A. Een glazen tweede huid aan de binnenzijde van het gebouw zorgt voor een bijna onzichtbare isolatie; hierdoor kan de monumentale gevel intact blijven, terwijl het pand tegelijkertijd toch aan de eisen voldoet. Deze ingreep vermindert het energieverbruik, dient als maatregel tegen geluidsoverlast van het weg en treinverkeer, en wordt ondersteund door verdere energiebesparende maatregelen. Vrijgekomen materialen worden volgens de principes van de circulaire economie zoveel mogelijk hergebruikt.

Van oudsher zorgden de ramen van glazen bouwstenen, in combinatie met daklichten, voor de lichtinval in het pand. Voor een moderne kantooromgeving bleek dit door de diepte van de vloeren echter niet voldoende. Daarom heeft KCAP vides aangebracht, om zo tot op de onderste verdiepingen meer daglicht te brengen. Deze vides verspringen, waardoor er een samenspel ontstaat tussen enkelhoge en dubbelhoge verdiepingen die soms breed zijn, soms juist smal. Het resultaat is een indrukwekkend atrium dat het gebouw opent en er voor zorgt dat mensen zien en gezien worden’ het levendige hart van het nieuwe kantoor. Ook wordt hier de grootsheid van de machines die ooit de ruimte domineerden voelbaar.

Indeling

Op de begane grond bevindt zich het ‘Community Centre’ met de ontvangst, gezamenlijke ruimtes, een café, ontmoetingszones en werkplekken. De etages daarboven kennen een flexibele opzet, die het mogelijk maakt een verscheidenheid aan werkplekconcepten aan te bie den en in te richten naar de wensen van verschillende gebruikers. Efficiënte plattegronden en innovatieve technische voorzieningen maken het gebouw ook flexibel voor de toekomst. De kern van de transformatie is om een kantoorgebouw te creëren voor een nieuwe manier van werken, waarbij de werkomgeving aanvoelt als een huiskamer: breed bruikbaar, maar ook geborgen aldus

Kraaijvanger Architects heeft daarbij gezocht naar een representatieve architectuurtaal ter versterking van het monumentale pallet. De materialen en functionele vormgeving spreken voor zich en zijn onverhuld en ongedecoreerd toegepast. Het resultaat is een krachtige samenwerking van constructieve expressie; een bijzondere mix waarin monument en interieur elkaar versterken en samen een unieke beeldtaal vormen, aansprekend voor mensen van alle leeftijden.

Beeldmateriaal: Ossip van Duivenbode