Transformatie Cruquiuseiland voltooid

Cruquiuseiland is een kunstmatig schiereiland in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam. Tussen 2015 – 2024 is dit getransformeerd van een historische industriële zone in een levendige woonwijk. Waar ooit pakhuizen en fabrieken stonden, is nu een gevarieerde mix van woningtypen en openbare ruimtes te vinden.

Cruquiuseiland istussen 1875 en 1925 oorspronkelijk gebouwd om de haven van Amsterdam uit te breiden. Vanaf die tijd ontwikkelde het gebied zich van een veemarkt tot een industrieel centrum en nu tot een levendige stedelijke enclave. Deze herontwikkeling illustreert hoe architectuur, stedenbouw en landschapsplanning historische locaties kunnen hervormen. Dit om aan de hedendaagse behoeften te voldoen. Het project verwijst naar het industriële erfgoed van het eiland, maar de nadruk ligt op de transformatie naar een moderne leefomgeving.

Ontwerp bebouwing Cruquiuseiland

Met de waaiervormige opstelling van veertien gebouwen creëert KCAP een buurt van verschillende schaalgroottes. Deze gaat over van grote, langwerpige structuren die doen denken aan historische industriële architectuur naar kleinere duplexen van drie verdiepingen. Dit ontwerp weerspiegelt een balans tussen dichtheid en intimiteit. Hierbij heeft elk huis buitenruimtes, zoals balkons, tuinen of terrassen, en uitzicht op het water.

Het stedenbouwkundig plan benadrukt een hiërarchie van schalen en ruimtes. Vanaf de Cruquiusweg strekken zichtlijnen zich direct uit naar het Amsterdam-Rijnkanaal. Deze versterken de visuele verbinding met het water . Grote schepen varen over deze drukke waterweg terwijl voetgangers genieten van de rust van de kade. Een levendige, autovrije boulevard vol met woningen op de begane grond, commerciële ruimtes en recreatiegebieden.

Landschapsarchitectuur

Landschapsarchitectuur speelt een centrale rol in het project. Paden, semi-openbare tuinen en gemeenschappelijke groene ruimten zijn verweven in het stedelijk weefsel. Deze paden zijn ontworpen met onregelmatige randen om een organische esthetiek op te roepen. Zij begeleiden tevens de beweging door de site en creëren tegelijkertijd uitnodigende plekken om te vertoeven. Gezamenlijk versterken deze elementen de ruimtelijke kwaliteit van het gebied. Ze bieden de bewoners bovendien ruimte om te ontspannen, te socialiseren en te genieten van een rustige, voetgangersvriendelijke omgeving.

Duurzaamheid ligt ten grondslag aan de identiteit van het project. Er werden parametrische ontwerpprincipes toegepast om de toegang tot zonlicht voor woningen en gedeelde ruimtes te optimaliseren. Groene daken, zonnepanelen en energie-efficiënte systemen minimaliseren de ecologische voetafdruk, terwijl halfvolwassen bomen en uitgebreide groenvoorzieningen de biodiversiteit en de levenskwaliteit van de bewoners vergroten. Ruimtes op de begane grond zijn voorzien van actieve, interactieve gevels, waardoor woon- en gemeenschapsgebruik worden gecombineerd om betrokkenheid te bevorderen. Veilige fietsenstallingen en toegankelijke gemeenschappelijke ruimtes bevorderen het duurzame, stedelijke leven verder.

Door de volledige transformatie van voormalige brownfieldterreinen op deze locatie behoudt en viert dit woonproject het lokale karakter. Dit terwijl moderne woonvoorzieningen worden geïntroduceerd die leefbaarheid en comfort garanderen. Het speels meanderende landschap en de porositeit die het introduceert in de ruimtes tussen gebouwen, eert het verleden van het gebied en oriënteert het op de toekomst. Het resultaat is een buurt in een buurt, die illustreert hoe historisch behoud en innovatie op het gebied van placemaking kunnen harmoniseren om wenselijke nieuwe stedelijke woningen te creëren.

Foto’s: Sebastian van Damme and Marcel IJzerman