ZJA bekroond met award voor Startstation E-lijn Den Haag

Zwarts & Jansma Architects (ZJA) heeft de European Steel Design Merit Award 2019 gewonnen voor hun ontwerp van het Startstation E-Lijn in Den Haag. De award wordt elke twee jaar door de European Convention for Constructional Steelwork (ECCS) uitgereikt aan projecten waar staal op een inspirerende manier is toegepast. Het lightrailstation wordt gekenmerkt door een slanke overkapping van glas en staal boven de perrons. Een overdekte looproute in de vorm van een expressieve stalen luifel vormt de verbinding tussen het startstation met de hal van Den Haag Centraal.

Sculpturale luifel

De stationskap en het viaduct ontwikkelen zich in de richting van het treinstation tot een messcherpe sculpturale luifel die zich als het ware door de glazen entree pui van Den Haag Centraal heen snijdt en zo ook binnen in de grote stationshal zichtbaar wordt. De luifel is zo helder leesbaar als route en zorgt voor comfort en herkenbaarheid voor reizigers. In de stedelijke context functioneert het transparante en gewelfde grid van de overkapping als een uitnodigend gebaar. De vloeiende vorm van de overkapping biedt beschutting tegen regen en wind en laat veel daglicht toe. ‘s Avonds verlicht een sterrenhemel van LED-verlichting de perrons en de overdekte voetgangerszone die toegang geeft tot het startstation.

Architectonische familie

Het architectonisch idioom van het Startstation E-lijn is verwant aan dat van het station en viaduct van de Beatrixlaan in Den Haag waar ZJA reeds eerder het ontwerp voor maakte. Beide stations zijn tot één architectonische familie gaan behoren, om de identiteit en herkenbaarheid van de hele lijn te waarborgen. Het Startstation E-lijn heeft een sterke eigen identiteit ten opzichte van Den Haag Centraal en haar omgeving. De sculpturale vorm van de overkapping en luifel zijn een echte blikvanger, maar houden ook rekening met de menselijke schaal. Tegelijkertijd gaat het Startstation E-lijn ook naadloos op in haar uiterst complexe stedelijke omgeving.

Ontwerp ruimtelijke overkapping

Het ontwerp van ZJA van de ruimtelijke overkapping is met behulp van een parametrisch computermodel tot stand gekomen en geoptimaliseerd. Hierdoor kon koud en enkelvoudig gebogen gelaagd glas met een vrijwel rechthoekige basisvorm gebruikt worden. Naast het voordeel van het toepassen van koud gebogen glas kon het materiaalgebruik van de staalconstructie drastisch verminderd worden. Bovendien kon de vorm op een, qua krachtswerking, natuurlijke, gecontroleerde manier worden gegenereerd. De zeer slanke constructie van de kap is licht van gewicht en heeft een besparing op materiaal en productie (energie) opgeleverd ten opzichte van een klassieke overkapping.

De realisatie van het Startstation E-lijn is door ProRail uitgevoerd, in opdracht van de gemeente Den Haag en aannemer BAM Infra NL was verantwoordelijk voor de bouw.

Fotografie: Jeroen Musch