De meeste huizen in Nederland zijn ontworpen voor koelere temperaturen, met isolatie en ventilatie die zijn afgestemd op gematigde hoogte- en dieptepunten. Doorgaans zouden, zelfs op warme dagen, de avondtemperaturen koud genoeg zijn om de algehele temperatuur van gebouwen te verlagen, zodat ze niet in braadovens veranderen. Airconditioning was meestal niet relevant en gebouwen konden meestal passief of zonder veel tussenkomst comfortabel blijven, ook de expert mobiele airco was destijds dus nog niet nodig.
Inmiddels is dit niet langer het geval en zijn architecten bezig om huizen koeler te maken in ons land. Architecten over de hele wereld ontwerpen dus oplossingen voor stijgende temperaturen en frequentere hittegolven. Nieuwe materialen, geavanceerde warmtemodelleringstechnieken en een aantal aloude ontwerpprincipes laten zien dat zelfs wanneer de temperatuur onverwachte pieken bereikt, onze huizen en gebouwen koel kunnen blijven zonder enorme hoeveelheden energie te verbruiken.
Een bouwstandaard die bekend staat als Passiefhuis kan hiervoor gebruikt worden. Het is oorspronkelijk ontwikkeld in Duitsland in de jaren 1990 en is nu aangepast voor landen en klimaten over de hele wereld. Passiefhuis is dan ook een prestatiegebaseerde standaard die vertrouwt op het creëren van strakke en energiezuinige gebouw-“enveloppen”. De muren, het dak en de ramen hebben hierbij een hoger dan normaal niveau van isolatie en afdichting. Met driedubbele beglazing, energiezuinige warmtepompen en sterk geïsoleerde wandsystemen zijn Passiefhuisgebouwen praktisch luchtdicht en verminderen ze de hoeveelheid temperatuurverandering binnen wanneer het erg warm of erg koud is, wat leidt tot langdurige besparingen op energiekosten. Het idee van passief bouwen gaat eeuwen terug, maar het concept krijgt nieuwe relevantie in onder meer Nederland.
Zelfs zonder aan de officiële norm te voldoen, duiken veel van de ideeën achter Passiefhuis op op plekken waar extreme hitte een dagelijkse praktijk is. In Phoenix, Amerika heeft het architectenbureau Studio Ma zich bijvoorbeeld gespecialiseerd in het ontwerpen van elementen in hun gebouwen die ze passief koel houden, met behulp van schaduw, overhangen en uitkragingen om ze te beschermen tegen de hitte van de woestijn. Met behulp van warmtebeeldsoftware heeft het bedrijf oppervlakken in Phoenix geanalyseerd en vastgesteld dat bestaande gebouwen met zwaardere materialen zoals steen en metselwerk op hun buitenoppervlakken veel meer warmte vasthouden dan gebouwen met lichtere buitenkanten, zoals hout. Door lichtere, beter geïsoleerde materialen aan de buitenkant van gebouwen te gebruiken en de warmte die erop valt te beperken, kunnen gebouwen veel beter beheersbare interne temperaturen hebben.
In Nederland is er natuurlijk geen sprake van een constante hitte, zoals dat wel het geval is in onder meer Phoenix. Desondanks wordt het alsmaar warmer in ons land, met name in de zomer hebben we te maken met hoge temperaturen waartegen onze huizen niet per se goed bestand zijn. Dit kan opgelost worden door in de nabije toekomst veel gebruik te gaan maken van Passiefhuis. Met deze Duitse bouwstandaard kan je klant zelfs op de warmste dagen alsnog in de keuken die je als architect ontworpen hebt een heerlijk maaltijd bereiden met behulp van de beste keukenweegschaal zonder enorm te zweten.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.