Woensdag 19 november 2008 wordt een nieuwe mijlpaal bereikt in de Hanzelijn, de nieuwe spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle. Het westelijke en oostelijke deel van de tunnel onder het Drontermeer komen dan officieel samen. Ook boven de grond staan de ontwikkelingen verre van stil. De bouw van de tunnelgebouwen, waarbij techniek en landschap samenkomen, vordert gestaag. Tijdens het ontwerpproces is intensief samengewerkt tussen de architect van de gebouwen Tjerk van de Lune en Landschapsontwerper Geert de Vries. Beide ontwerpers zijn verbonden aan studioSK, de ontwerpgroep van Movares.
Het ontwerp
De Hanzelijn doorkruist op het nieuwe land het Revebos en op het oude land de open polder Dronthen. Deze twee verschillende landschappelijke situaties komen in de tunnelgebouwen tot uiting. Aan de zijde van het Revebos heeft het tunnelgebouw een horizontale oriëntatie om de naast het gebouw gesitueerde brede ecologische faunapassage te begeleiden. Het tunnelgebouw in de open polder Dronthen vormt een oriëntatiepunt aan het Drontermeer en de toekomstige bypass van de IJssel.
Ondergrondse techniek
Bij de tunnelgebouwen is de ondergrondse techniek zichtbaar gemaakt door de drie tunnelwanden omhoog te trekken. Hier doorheen zijn roodbruine volumes gestoken die in afmeting, opzet en materialisatie reageren op het omliggende landschap. Bij het gebouw aan de westzijde, waar de tunnel het Revebos doorkruist, komt dit het duidelijkst naar voren.
Het roodbruine volume van dit gebouw is zo lang en smal mogelijk ontworpen opdat de achterliggende faunapassage zo breed mogelijk kon worden. Door zijn langgerekte volume vormt het gebouw tevens een belangrijke geleiding voor de meer dan 25 meter brede faunapassage. Het gebouw aan de oostzijde ligt in een open weidelandschap en is het kleinere broertje van het gebouw aan de westzijde.
Materialisatie
De omhooggetrokken tunnelwanden zijn van schoonbeton gemaakt en aan de bovenkant voorzien van een goot waardoor de wanden in de toekomst aan de bovenkant niet groen uit zullen slaan. Het roodbruine volume bestaat uit door en door gepigmenteerd beton en zones van Corten-staal. Er is veel zorg en aandacht besteed aan de betonsamenstelling van het gepigmenteerde beton om een zo natuurlijk mogelijke uitstraling te bewerkstelligen.
De Corten-stalen zones die uit de roodbruine volumes zijn gespaard bieden ruimte aan deuren en ventilatieopeningen. Binnen de corten-stalen zones kan tot in het bouwproces gewijzigd worden zonder dat het ontwerp wordt aangetast. Vanuit de ervaring met het ontwerp van dergelijke gebouwen en onder het motto: ‘Er is altijd nog wel een extra rooster of ontluchting in de gevel nodig,’ was dit vooraf bedacht.
De Corten-stalen zones geven het gebouw niet alleen een technische, maar ook een natuurlijke uitstraling met menselijke maat, waarmee de tunnelgebouwen twee ingetogen hoogstandjes worden.
Design en Construct
De tunnel wordt gerealiseerd conform een Design en Construct contract. Omdat de tunnelgebouwen bijzondere, in het oog springende gebouwen zijn is er voor deze gebouwen een apart vormgevingsdocument gemaakt. Daarnaast is er tijdens de bouw intensief overleg tussen de bouwcombinatie Ballast Nedam/GTI Svez, ProRail en studioSK (Movares). De inzet van alle partijen heeft tot nog toe voor een zeer hoogwaardig resultaat gezorgd.
Stand van zaken
Het exterieur van het gebouw aan de westzijde is, op het staalwerk na, gereed. Het exterieur van het gebouw aan de oostzijde zal volgens planning begin 2009 gereed zijn. StudioSk van Movares heeft meer onderdelen zoals station Kampen Zuid, Dronten en de uitbreiding van station Lelystad ontworpen.
![(c) StudioSK / Movares](https://www.architectuur.nl/wp-content/uploads/2008/11/151274_661_1227092931398-03evogelvlucht_gebouw_oost.jpg)
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.