Een veilige, gezonde en inspirerende leeromgeving zou de standaard moeten zijn voor alle kinderen. Veel scholen in Nederland kampen met verouderde en slecht onderhouden gebouwen, versleten interieurs en muffe lokalen. Op de Barbaraschool in Amsterdam werd de impasse van jarenlang achterstallig onderhoud en het ontbreken van middelen op creatieve wijze doorbroken door een bottom-up ouderinitiatief. Het participatieproject ‘Pimp My School’ onder leiding van Thomas Bernhardt van NAP architecten mobiliseerde ouders en bedrijven om samen aan de slag te gaan.
De katholieke Barbaraschool is een van de oudste basisscholen van Amsterdam. De school is gehuisvest in een neoclassicistisch kloostergebouw op het Eikenplein in Amsterdam Oost. Zoals de hele buurt was de school wat in verval geraakt in de jaren ’80 en ’90. Inmiddels is het stadsdeel enorm vooruitgegaan en behoort ‘Oud-Oost’ tot een van de leukste woonwijken van Amsterdam. Met de Barbaraschool ging het echter steeds minder goed. Na een slechte beoordeling van de onderwijsinspectie raakte de school in een neerwaartse spiraal. De buitenkant van de school was ondanks het monumentale gebouw weinig uitnodigend. Het interieur was donker en niet meer schoon te houden door versleten materialen en slechte verlichting. Een doorn in het oog van de ouders die hun kinderen dagelijks naar de school brachten.
Pimp My School
Het gebrek aan aandacht en middelen van het schoolbestuur voor het opknappen van de school, zorgde ervoor dat een groep ouders zelf het initiatief nam om de leeromgeving en presentatie van de school te verbeteren. Met gebundelde krachten begonnen zij samen aan het opknappen en promoten van de school. Onder de naam ‘Pimp My School’ werden een aantal klusdagen en promotionele activiteiten georganiseerd.
Renovatieplan
Het renovatieplan maakt slim gebruik van de aanwezige, grotendeels verborgen kwaliteiten van de oude kloosterschool en laat deze weer helemaal tot hun recht komen. Lichtgrijze linoleumvloeren, witte wanden en plafonds zorgen in combinatie met enkele kleuraccenten en goede verlichting voor een prettige leeromgeving. De metamorfose die de entreehal onderging, zorgde voor veel enthousiasme en gaf genoeg motivatie voor het schoolbestuur om verder te investeren. Al gauw volgde de centrale hal en een deel van de monumentale gevel. Inmiddels zijn ook de gang, de toiletten van de kleuterlokalen en het eerste leslokaal aangepakt.
Waar de verbouwing werd gedaan door professionele bouwbedrijven, liet het renovatieplan in het lichte en rustige interieur bewust ruimte voor invulling met kunst- en co-creatie projecten. Ouders en leerlingen waren hierdoor intensief betrokken bij de vormgeving en aankleding van de ruimte. De realisatie van deze projecten werd financieel ondersteund door de Gemeente Amsterdam en de Rabobank.
Lokale bedrijven
Het bouwteam werd zorgvuldig samengesteld uit lokale bedrijven en landelijke bedrijven met veel ervaring in de scholenbouw. De directievoering en begeleiding van de uitvoering bleef in handen van de architect. Door een efficiënte planning en goede afstemming binnen het bouwteam ondervond de school geen overlast van de werkzaamheden. De geslaagde renovatie zorgt voor een gezonde en inspirerende leeromgeving voor leerlingen en docenten. Met de inmiddels behaalde positieve beoordeling van de onderwijsinspectie en een toestroom van nieuwe leerlingen is de Barbaraschool weer helemaal ‘back in business’.
Plan van aanpak en toolkit
De co-creatieve aanpak en het overtuigende resultaat hebben de belangstelling van veel andere scholen gewekt die de initiatiefnemers om advies en hulp vragen bij het opstarten en begeleiden van eigen renovatie- en participatieprojecten. Er wordt op dit moment intensief gewerkt aan het ontwikkelen van een plan van aanpak en toolkit waarmee andere scholen concrete ondersteuning geboden kan worden.
Het NRP (Nationaal Renovatie Platform) bekroonde de renovatie van de Barbaraschool met de Gulden Feniks 2015, de nationale renovatieprijs, in de categorie ‘Low Budget – High Impact’. De jury roemt het project als navolgenswaardig voorbeeld voor renovatie en participatie.
Gerelateerd
Tags:
Amsterdam,
Gulden Feniks,
NAP Architects,
renovatie,
school,
Thomas Bernhardt