Gereformeerde Kerk Gouda

De meeste commotie over gebedshuizen ontstaat in Nederland als er een nieuwe moskee verrijst. Vaak betreft de kritiek ook de architectuur, die te traditioneel zou zijn. Ontwerpen voor nieuwe katholieke of protestantse kerken borduren vaak voort op een eeuwenoud architectuurstramien. Het ontwerp van de nieuwe kerk voor de gereformeerde gemeente in Gouda doorbreekt dit patroon. Toch bevat het ontwerp van de kerk ook een aantal religieuze elementen.

Eigentijdse spitsboogkerk
De nieuwe kerk staat op bedrijventerrein Nieuwe Gouwe, dat momenteel nog enigszins een rafelranduitstraling heeft, maar in de toekomst een hoogwaardig kantoorgebied moet worden. De gebouwen die er nu staan, waaronder het gerenoveerde politiebureau, hebben alle een solitaire uitstraling. Architektenburo Roos en Ros besloot de kerk de vorm te geven die een eigentijdse afgeleide van een gotische spitsboog is. Vooral aan de kant van het water de Nieuwe Gouwe ervaart men de hoofdvorm van het gebouw goed. Aan de achterzijde van de kerk staat een tweelaags gebouw, waarin diverse nevenfuncties, zoals de kosterswoning, zalen en de kapel zijn gevestigd.

Stabiliteit
De kerk staat op een stevige fundering, vanwege de veenbodem. Stalen portalen zijn met de fundering verbonden en steken circa 4 meter omhoog. Op de portalen staan houten spanten waarop de dakplaten liggen. De gekromde spanten zijn zeer zwaar en beeldbepalend voor de architectuur. De dakbeplating zorgt ook voor de stabiliteit. Hierdoor waren niet allerlei windverbanden en stabiliteitsconstructies nodig die de sacrale sfeer in de circa 30 m hoge kerkzaal geweld zouden hebben aangedaan. Aan de voorzijde zorgt een uitbouw met de klokkentoren voor stabiliteit. Aan de entreezijde verschaffen steunberen stabiliteit. De klokkentoren vormt niet het hoogste punt van de kerk; dit element was niet nodig om het gebouw de uitstraling van een kerk te geven omdat de hoofdvorm van het gebouw als kerk herkenbaar is.

Diagonalen
Vanaf het parkeerterrein ligt er een centrale as door het gebouw die gericht is op de kansel die is voorzien van leemstuc en blank eikenhout. Erboven bevindt zich het balkon met orgel. Het orgel is ontworpen volgens klassieke ontwerpprincipes en is gebaseerd op een raster van diagonalen. De diagonalen keren terug in de hoofdvorm van de kerk, die immers ook een imaginaire gelijkzijde driehoek bevat. Om de zaal een warme uitstraling te geven hebben de ontwerpers gekozen voor gebroken wit aan de kopse wanden en gewelfde plafonds, blank eikenhout in het meubilair, gelamineerde houten spanten en een donkergrijze keramische vloerafwerking.

Introvert – extravert
De hoogte van de kerk komt voort uit de lengte-breedteverhouding in de kerk, waarmee de architecten hebben weten te voorkomen dat de kerkzaal de uitstraling van een sporthal zou hebben gekregen. Saillant is dat de lengte van de spanten een direct gevolg is van logistieke beperkingen: de houten spanten mochten liggend op de truck niet hoger dan 4,2 m de lucht insteken, omdat ze anders niet onder viaducten door zouden hebben gekund. De nieuwe kerk moest een duidelijke uitstraling naar de maatschappij hebben. Dit komt terug in de hoofdvorm, maar ook in de glazen plint van het gebouw. Hierdoor bestaat steeds zicht van buiten naar binnen en andersom.

Op de ramen bevindt zich een zeefdruk met daarop bijbelse taferelen. Op de kopse kanten van de kerkzaal bevindt zich pal onder de dakrand een glazen strook die vanaf de nok tot beneden doorloopt. De glasstrook scheidt het dak van de muur. Aan de zuidzijde is in deze strook een gekleurd glas appliqué toegepast en in de noordgevel – waar zich bovendien nog drie slanke verticale sleuframen bevinden – valt het noorderlicht ongefilterd binnen. Hierdoor verandert de sfeer in de kerkzaal. Door de afwisseling van transparante, translucente en gesloten vlakken ontstaat er een spel van introvert en extravert.

Gerelateerd

• Flora-en faunawet en architectuur
• Lekker leefhuis
• Woningen en zorgwoning Zwolle
• Spelenderwijs ontmoeten, dat is wat we willen
• De Vier Jaargetijden Eindhoven
• Paviljoen De Westlandse Druif Monster