Gezondheidszorg is ook marktdenken. Zorg betekent niet meer zorgelijk en somber. Architect José Osório Lobato vindt dat een praktijk aantrekkelijk en helder kan zijn, ook binnen beperkte budgetten. Dat bewijst het nieuwe Medisch Centrum Artois in Eindhoven. Een lichtend voorbeeld van een transformatie van een praktijkgebouw uit de jaren ’70.
Het nieuwe Medisch Centrum Artois in de Achtse Barrier in Eindhoven licht opvallend helder op tussen zandkleurige en grijzige woningbouw. De kleur van de gevel is gebroken wit, soms heel licht beige, met hier en daar een vleug lichtblauw of grijs, afhankelijk van de kleur van de lucht. Door een drielaagse coating kreeg de gevelbekleding een geheimzinnige glans, haast paarlemoer. De gevelbekleding is samengesteld uit aluminium golfplaat, met een heel geringe profieldiepte van slechts 8 mm. Daardoor is het mechanisch gedrag als van een vlakke plaat. Architect José Osório Lobato: ‘Ik vind dat in een ontwerp met ronde hoeken die hoeken ook perfect rond moeten zijn, niet gefacetteerd. Dat werd haalbaar met deze aluminiumplaat, die nooit eerder als gevelmateriaal werd toegepast. Door de kleine golfdiepte en de coating is het een gevel geworden met een levendig uiterlijk in fijne nuances’.
Herindeling, sloop en uitbreiding
Het gebouw is eind jaren ’70 gebouwd voor een cardiotherapiepraktijk. De hoofdconstructie is in staal in combinatie met betonnen prefabvloeren en de gevel is uitgevoerd in grijze betonsteen, in B2-blokken. Na vertrek van de cardiotherapie werd het gebouw interessant voor een investering in een groepshuisvesting voor eerstelijnszorg. Aan de voormalige cardiotherapie was een woonhuis gekoppeld. Door de split level indeling van het woonhuis en de geringe verdiepingshoogte van 2,40 meter was dit deel niet bruikbaar voor de transformatie en het is daarom gesloopt. Het therapiedeel, waar een vrije hoogte van 2,60 meter mogelijk bleek, kon gehandhaafd blijven. Dat betekende wel woekeren met ruimte en hoogte voor de kanalen voor luchtbehandeling die de nieuwe groepspraktijk moest krijgen.
De constructieve opzet van een stalen hoofdconstructie en betonnen vloeren is gehandhaafd en doorgezet in het nieuwe deel. De bestaande gevels zijn daar waar het kon gebleven, net als de kalkzandstenen binnenspouwbladen. In het nieuwe interieur zijn functiescheidende en ruimtescheidende wanden gemaakt van metal stud met gipsplaat, voorzien van genoeg massa en isolatie ten behoeve van de akoestiek. Metal stud werd ook toegepast aan de binnenzijde van de gevel, waar een kalkzandsteen spouwblad ontbrak. Door het toepassen van deze lichte wandconstructies is herindeling van het gebouw mogelijk. In de gevelindeling is daarmee rekening gehouden.
Voor de nodige vierkante meters was uitbreiding van het bestaande gebouw noodzakelijk. Een gedeeltelijke tweede verdieping was voldoende. Architect Osório Lobato hierover: ‘De stedenbouwkundige wilde het hogere gedeelte juist niet op de hoek van de straat hebben, en stelde voor het nieuwe gebouw juist van de hoek af op te laten lopen naar twee verdiepingen. Daardoor ontstond er een schuin dakvlak dat we deels hebben laten dekken met witte PVC dakbedekking. Een tweede deel, richting hoek, is de vorm met stalen lamellen afgemaakt, met daaronder afgeschermd een deel van de installaties. Daardoor sluit deze, in mijn ogen vijfde gevel aan bij rest van het gebouw. Dat soort oplossingen moet je tijdens het ontwerpen zien en gebruiken’.
Onder het overstek van de tweede verdieping kunnen bezoekers droog parkeren. Het overstek geeft, mede dankzij de schuinstaande stalen kolommen, ook expressie aan het gebouw.
Aan de noordzijde ligt de gevel van de tweede verdieping terug ten opzichte van de gevel van de eerste verdieping en de begane grond. Zo oogt de optopping minder massief en is er meer ruimte en licht voor de aangrenzende rij woningen.
Niets aan het toeval overgelaten
De bevestigingspunten en de afmetingen van de gevelplaten zijn van tevoren helemaal doorgerekend en uitgetekend. Osório Lobato: ‘Niets is aan het toeval overgelaten. Echt niets. We hebben de plaatverdeling en het patroon van de bevestigingspunten, in samenwerking met de Duitse leverancier van de platen en met gevelbouwer Nedicom, tot een deel van de architectuur gemaakt. Zoals naden ook deel van een kledingontwerp kunnen zijn’.
De nieuwe gevellijn mocht van de gemeente niet buiten de bestaande rooilijn komen. De gevelbekleding is daarom als een tweede huid op het bestaande gebouw aangebracht, zonder ruimte voor extra isolatie. Vandaar de keuze voor een metalen gevelbekleding. De materiaalkeuze moest binnen het budget passen zonder in te boeten aan kwaliteit.
De noordzijde van het zorggebouw grenst aan een pad. Daar komen de nooduitgangen op uit en zijn de personeelsingang en de toegang tot de fietsenberging. Het is een tamelijk anoniem gebied. De gevelbeplating op deze plaats is, op verzoek van de opdrachtgever, van wit-beige Trespa, tot reikhoogte.
Links naast de glazen pui naast de hoofdentree is de profielplaat vervangen door een vlakke plaat, met dezelfde drielaagse coating als de rest van metalen gevelbeplating. Ook bij deze entree is niets aan het toeval overgelaten. Architect Osório Lobato denkt graag vooruit en houdt graag de regie over vormgeving en uitwerking: ‘Om te voorkomen dat allerlei logo’s van de diverse gebruikers van deze groepspraktijk op de gevel geschroefd zouden worden, hebben we het voorstel gedaan een grafisch vormgever een voorstel laten maken met de belettering Medisch Centrum Artois. Zo was ik een hoop discussie voor. Het voorstel is ingediend als deel van het totale ontwerp. Gelukkig deelde Welstand onze visie.’
Door hergebruik en uitbreiding voldoet het gebouw in een nieuwe levenscyclus aan een behoefte in de buurt.
Gerelateerd
Tags:
premium