Er is veel aandacht de laatste tijd geweest voor het nieuwe stadskantoor in Utrecht en veel minder voor het stadhuis in Almelo van hetzelfde architectenbureau. En dat is niet helemaal terecht, want Kraaijvanger zette in Almelo een prachtig gebouw neer dat een aanwinst is voor de stad. Het is een zorgvuldig ontworpen gebouw met veel aandacht voor de details. Als een nieuw baken staat het er tussen water en groen, tussen station en binnenstad.
Het gebied tussen station en haven in Almelo was van oudsher een industriegebied. Veel daarvan is inmiddels vertrokken, sommige gebouwen hebben een nieuw leven gekregen, andere zijn gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Onder andere kantoren voor de markt, het gerechtsgebouw en het belastingkantoor verrezen er.
Het nieuwe stadhuis staat naast het gerechtsgebouw en is omgeven door groen en water. Het gebouw bestaat uit een plint met daarin de openbare functies en twee aan elkaar gekoppelde torens met kantoren. De plint is twaalf meter hoog, een maat die goed past in de omgeving. De beganegrondgevel is deels teruggelegd waardoor bezoekers droog de ingang kunnen bereiken.
In de ruime en lichte hal voert een brede, gedraaide trap naar de eerste verdieping waar de raadszaal zich bevindt. Met grote ramen die uitkijken over de stad en een dubbele verdiepingshoogte is het een sierlijke en imposante ruimte geworden. In dit deel bevinden zich ook de bestuurlijke ruimtes en het vergadercentrum. De parkeergarage (voor 100 auto’s) op het dak van de laagbouw is te bereiken via een lift. Door deze lift centraal in het gebouw te leggen valt deze nauwelijks op. Op het parkeerdek is veel groen aangelegd, waardoor omwonenden niet alleen op blik uitkijken.
Lang traject
Plannen voor een nieuw stadhuis bestaan al sinds 2001, maar het duurde nog tot 2011 voordat het tot een Europese aanbesteding kwam, die uiteindelijk werd gewonnen door Kraaijvanger. Op dat moment was er nog geen ontwerp, slechts een plan van aanpak waarop geselecteerd werd.
Er werden veel varianten bekeken, waaronder verbouwen van het oude stadhuis. Het oude stadhuis is ontworpen door J.J.P. Oud, maar pas na zijn dood gerealiseerd op een andere plek dan bedoeld en gedraaid ten opzichte van het ontwerp. Midden jaren 90 is het oude stadhuis gerenoveerd door Mart van Schijndel. Het bleek niet geschikt voor de benodigde functies die de gemeente aan het nieuwe stadhuis stelde. Ook is er gekeken of andere bestaande gebouwen tot nieuw stadhuis verbouwd konden worden, maar uiteindelijk ging de voorkeur toch uit naar nieuwbouw.
Het zou nog tot 2013 duren voordat er eindelijk gebouwd ging worden. Projectarchitect Vincent van der Meulen, zelf oorspronkelijk afkomstig uit Almelo, vertelt dat in het ontwerp soberheid voorop stond. Toch is het gelukt een bijzonder gebouw neer te zetten met veel oog voor details. Zoals de ronde glazen hoeken die ook écht rond zijn. En de mooie, sobere gevelelementen.
Zonnig plein
De kantoortorens zijn flink teruggelegd ten opzichte van de gevel van de plint. Hierdoor is een zonnig plein voor de ingang ontstaan met daarop de letters ALMELO, deels staand, deels gelijkvloers en deels liggend als zitobject. De flexibel indeelbare werkruimtes in de torens zijn rond een centrale vide gesitueerd, die als ontmoetingsgebied fungeert. De vloeren zijn split-level geschakeld en worden via uitnodigende trappen verbonden. De verdiepingshoogte is zo minimaal mogelijk gehouden, de constructieve hoogte is 3.30 meter in plaats van 3.60, met een vrije hoogte van 2.70 meter. Dat scheelt op het hele gebouw precies één verdieping.
Door de split-level vormen de verschillende verdiepingen geen barrière, maar wordt ontmoeting juist bevorderd, een kenmerk van het nieuwe werken. Op de kantoorverdiepingen is alles open, ook gespreksplekken, en behalve de mindervalidenlift, stoppen de liften lang niet op elke verdieping om ontmoetingen aan te moedigen.
Op strategische punten zijn grote ramen aangebracht die het gevelbeeld speelser maken én een mooi uitzicht op de stad bieden. De bovenste verdieping van de hoogste toren is heeft een hoogte van anderhalve verdieping, voor een nóg majestueuzer uitzicht op Almelo.
Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL nummer 6 van 2015.
Gerelateerd
Tags:
Almelo,
Kraaijvanger,
stadhuis