Huis Veenman Amersfoort

In vroeger eeuwen was een rieten kap als dak op de woning veelal de goedkoopste oplossing. Waar tegenwoordig een rieten dak op woningbouw verschijnt, is het vaak juist een uitdrukking van weelde. Architect Rik Lagerwaard paste dit anachronisme toe bij de renovatie en nieuwbouw van een cataloguswoning uit 1995. De bijzondere kapvorm en het contrast tussen de agrarische uitstraling van het riet en het industrieel aandoende staal en glas transformeren een standaardwoning in een eigenzinnige villa.

De woning was door de familie Veenman vooral gekocht vanwege de locatie. Nog voor het koopcontract was getekend benaderde opdrachtgever Veenman architect Rik Lagerwaard met de vraag de woning te verlossen van de muffe uitstraling, met als enige voorwaarde dat er een rieten dak op moest. De woning is gesitueerd aan de N199, de uitvalsweg van Amersfoort naar de A1, en grenst aan het buitengebied van Hoogland.

Gedrapeerde deken
De rieten kap vormt met zijn schuin omhoog en omlaag lopende belijning een bijzonder element. Architect Rik Lagerwaard gaf het dak de uitstraling van een over de woning gedrapeerde deken mee. Hij liet het riet daarom aanbrengen in slagen. De onderste lagen zijn Chinees riet. Verder aan de oppervlakte bevindt zich Turks riet. Hoewel het Chinese riet fijner van structuur is en fraaier oogt, bracht de rietdekker − vanwege de hogere wateraccumulatie − het niet aan de oppervlakte van de kap aan. Aan de langszijden van het huis heeft het rieten dak drie perforaties voor dakramen. Frontaal aanschouwd springen de dakramen wellicht in het oog. Onder een schuine hoek vallen ze juist weg in het rieten dakoppervlak. Dit verhoogt de indruk van een geheel gesloten rieten dak, zoals die bij boerenschuren voorkomen.

Bijzondere kapvorm
De rieten kap is haaks op de N199 gesitueerd. Typerend is de tegenstelling tussen de agrarische uitstraling van het riet en het dikke, industrieel aandoende staal, dat de gootlijn vormt. Aan de noordzijde loopt de dakrand schuin omhoog, in tegengestelde richting van de zuidelijke gevel. Hierdoor is de kap verdraaid komen liggen ten opzichte van de woningplattegrond. Op de zuidwestelijke hoek van het huis loopt het staal bijna door tot maaiveldniveau en eindigt daar in een voet van schoon beton, die de beweging van het staal beëindigt.

Westelijk en zuidwestelijk loopt het riet laag voor het gebouw langs. Hier vormt het dak deels isolatie en deels zonwering. Het biedt de bewoners inpandig een beschutte zitplaats in de woonkamer. Vanuit de zuidwestelijke hoek loopt het riet met stalen gootlijn schuin omhoog. Zo ver omhoog dat de ramen aan westelijke zijde tot gebouwhoogte oplopen. Hierdoor valt over de gehele videhoogte daglicht binnen. Witte Merantihouten kozijnen lopen vanaf de vloer tot dakrandhoogte omhoog. Ze zijn ietwat schuin geplaatst en lopen taps toe. Een iets verderop gesitueerd raamvlak staat enigszins uit het lood en volgt de schuine hoek waarin de kozijnen zijn geplaatst.

Gesloten en open gevels
Naast het rieten dak springt ook de tegenstelling tussen het wit gestuukte metselwerk van de gerenoveerde oudbouw en het vele glas in de nieuwbouwgevels in het oog. Het huis keert zich af van de drukke verkeersroute. De belangrijkste leefruimten richten zich naar het achter het huis liggende groen van het platteland. De woonkamer bevindt zich aan de plattelandzijde van de woning, deels in de oudbouw en deels in een nieuwbouwdeel, dat aan de oorspronkelijke woning is toegevoegd. De keuken bevindt zich in een bouwdeel dat voorheen als garage diende en is rechtstreeks toegankelijk vanuit de woonkamer. De eerste verdieping ligt terug ten opzichte van de begane grond. Hierdoor is een vide ontstaan. Een ronde stalen trap voert naar de verdiepingvloer, waar zich de werkruimte van de heer Veenman bevindt. Aan de voorzijde van het woonhuis zijn op de verdieping twee kinderslaapkamers gesitueerd. Boven de keuken is de vloer van de werkruimte deels opengewerkt en voorzien van beloopbaar glas. Dit verhoogt de daglichtinval in de keuken op de begane grond. Hoog in de muur van de keuken en de erachter gesitueerde bijkeuken bevinden zich twee op de N199 gerichte horizontale raamstroken. Zo bestaat er aan die zijde weinig zicht naar binnen, maar kunnen de bewoners hun bezoekers wel zien aankomen.

Gerelateerd

• Nationaal Glasmuseum Leerdam
• Nieuwe vertaling Barbershop
• Interieur SBR Rotterdam
• Sloop bedreigt LOKV-pui
• Woonhuis Bachweg Amersfoort
• Gebouw T en JOC in Bergen op Zoom,