Het nieuwe gebouw van basisschool De Jacobsvlinder maakt deel uit van de herstructurering van de jaren-zestigwijk Palenstein in Zoetermeer. De school wil lesgeven in een stimulerende en esthetische omgeving aan leerlingen die vaak uit achterstandsgezinnen komen. Architecten Paul de Vroom en Edward Schuurmans vertaalden dat doel in een compact en strak volume, waarbinnen kunst een essentiële bijdrage levert aan een inspirerende leeromgeving.
Palenstein was de eerste grote uitbreidingswijk van Zoetermeer met veel hoogbouw en is al jarenlang een achterstandswijk. Sloop, nieuwbouw en renovatie moeten de wijk nieuw leven inblazen. De eerste resultaten zijn inmiddels goed zichtbaar. De basisschool bestaat uit een compact volume van twee bouwlagen met in totaal negen lokalen rond een grote, lichte centrale hal. De verkeersruimte binnen de school is minimaal en de gemeenschappelijke ruimte is zoveel mogelijk multifunctioneel te gebruiken. Zo is de brede centrale trap tegelijkertijd ook tribune met zicht op het speellokaal dat daardoor bovendien als theaterpodium kan fungeren. De gemeenschappelijke ruimte heeft een natuurlijke sfeer, met veel groen en houten elementen. De lokalen hebben individuele kleuren.
Wolk van Vlinders
Een glazen uitsnede in de gevel zorgt voor zicht op de hal van buitenaf en opent zo de school naar zijn omgeving. In die hal zijn twee opvallende elementen geplaatst: de trap als tribune en een ovaal volume in de hoek met een overlegruimte. Dit volume is bekleed met het kunstwerk een Wolk van Vlinders, een mozaïek van de Catalaans-Japanse kunstenaar ISAO, dat bestaat uit meer dan 200 gouden vlinders. Deze komen ook terug op het glas van de aangrenzende gevel en het erboven gelegen lokaal. Daarboven zwermen vlinders uit vanaf het dak. Dit doorlopen van binnen naar buiten door verschillende ruimtes heen, geeft het kunstwerk iets magisch en doorbreekt de strakke vormgeving van het gebouw.
Vliegende dieren
Het concept van het kunstwerk heeft veel teweeg gebracht. Ten eerste was het aanleiding om de naam van de school te veranderen van ‘Prins Bernardschool’ naar ‘De Jacobsvlinder’ via een prijsvraag onder leerlingen en hun ouders. Met een groepsdans op de bouwplaats werd de nieuwe naam bekend gemaakt.
Verder hebben een aantal leerlingen, onder begeleiding van architect en leerkrachten Vliegende Dieren geschilderd in vier reusachtige collages, die zijn aangebracht op de garderobes op de eerste verdieping, goed zichtbaar vanuit de centrale hal.
De betrokkenheid van leerkrachten, leerlingen en ouders is tijdens het hele ontwerpproces groot geweest en verschillende stadia van ontwerp en uitvoering zijn uitgebreid gevierd met alle betrokkenen. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een functionele, efficiënte en rijke school in een inspirerende omgeving.