Poortgebouw Thomsen's Havenbedrijf Rotterdam

Kort na elkaar zijn in het westelijk havengebied van Rotterdam twee poortgebouwen gerenoveerd. Het prominent in het nieuwe Lloydkwartier aanwezige poortgebouw Müller-Thomsen van Maaskant werd geheel gemoderniseerd en van nieuwe gevels voorzien. Het poortgebouw van Thomsen’s Havenbedrijf, verborgen aan de Keilestraat, werd teruggebracht tot de oorspronkelijke robuuste beton-staal-en-glasarchitectuur van Van den Broek. Een groter contrast in aanpak is nauwelijks denkbaar.

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd het terrein van Thomsen’s Havenbedrijf grotendeels verwoest. Architectenbureau Brinkman & Van den Broek tekende een nieuw loodsencomplex met halverwege een poortgebouw. Hier konden de vijfhonderd havenwerkers eten en zich wassen en omkleden. Verder waren hier enkele kantoorfuncties ondergebracht alsmede faciliteiten voor passagiers die van de Oranjelijn gebruik maakten. Op de begane grond liep een spoorlijn schuin door het gebouw. Het gebouw werd met behulp van Marshallhulp gerealiseerd.

Uitgewoond en leeggeroofd
Hoewel het gebouw een goed voorbeeld van de functionele architectuur van Van den Broek is, was het door zijn excentrische ligging op een havenpier slechts bij architectonische fijnproevers bekend. Het gebouw verloor zijn functie aan het eind van de vorige eeuw. Na een brand werden de aanpalende loodsen gesloopt en kwam het gebouw (net als het poortgebouw van Maaskant) vrij te staan. Uitgewoond door krakers en antikrakers en leeggeroofd en ontdaan van te verkopen metalen door junks en gauwdieven veranderde het gebouw in een ruïne. Op instigatie van het Havenbedrijf en de enthousiaste ondernemer Rob Kooij is het gebouw vanaf 2004 gerenoveerd. Door het sluiten van de tippelzone is de locatie sterk verbeterd.

Restauratie en reconstructie
In samenwerking met Wim Kloosterboer van MADE architecten werd gekozen voor een zo authentiek mogelijke restauratie. Het gebouw werd schoongemaakt, gestript tot op de constructie van staal en betonnen systeemvloeren en ook de stalen kozijnen in de gevel werden geheel gestript. Ook allerlei kabelgoten met telefoondraden konden worden verwijderd. Zo herkreeg het balkon zijn oorspronkelijke kwaliteit. Door geen geïsoleerd glas toe te passen maar gewoon weer enkel glas werd de oorspronkelijke transparantie hervonden. Vrijwel al het hang- en sluitwerk was verdwenen, maar op basis van één teruggevonden klink kon dit worden gereconstrueerd. Ook de karakteristieke buizenradiatoren werden in ere hersteld.

Architectonische ingrepen
De architectonische interventies van de ontwerpers beperkten zich tot enkele ingrepen. Omdat de loodsen aan weerszijden waren gesloopt was het gebouw niet meer stabiel in de langsrichting en werden nieuwe stalen stabiliteitskruisen aangebracht. Het onregelmatige metselwerk van de twee nieuwe gesloten kopgevels werd gekeimd. De gevels werden voorzien van de contouren van de vroegere loodsen in een grijstint. Enige opening was een glas-in-loodraam in de noordoostgevel ter nagedachtenis aan de gevallenen in de oorlog. Het venster is verwijderd en vervangen door een nieuwe stalen deur met hijsbalk in dezelfde vormgeving als de grote schuifdeur op de begane grond. Aan de kadezijde is een nieuw entreeportaal gemaakt. In de kopgevels is goed de typische, functionele doorsnede van het gebouw te zien.
In het interieur is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande indeling. Op de verdieping lagen de kantoor- en passagiersvertrekken aan de kadezijde en de kantine aan de straatzijde, gescheiden door een middenstrook voorzien van daklichten met kleedruimtes en een gang. De kleedruimtes en douches zijn grotendeels weggehaald, maar de fraaie ronde telefooncellen hier zijn gehandhaafd.

Nieuwe culinaire functies
Op de begane grond is in het schuine gedeelte aan de straatzijde de koffiebranderij van Kooij gevestigd. Nabij de entree is in de hoge ruimte een extra verdieping geplaatst. In het resterende hoge driehoekige gedeelte is de spoorlijn uiteraard weggehaald, maar de bestrating is gebleven. Hier is een tropische plantenkas met koffieplantage gekomen en een verhoogd glazen kantoorgedeelte aangebracht.
Op de verdieping wordt de oorspronkelijke wachtruimte voor de passagiers hergebruikt door een cateringbedrijf. Behalve de koffiebranderij is in het gebouw ook een taartenbakker gevestigd. Hopelijk vinden de overige ruimtes ook een voedselgerelateerde of culinaire bestemming, en vermengen de verschillende geuren zich weer zoals in de vooroorlogse Rotterdamse haven.

Gerelateerd

• Het Kasteel Amsterdam
• Dubbele glazen gevel voor Haagse Hoge Huis
• Glazen huis nog fier overeind
• De Stadstuinen Amsterdam
• Woningbouw Sportdorp Hoofddorp
• Het draait allemaal om dynamische processen

Tags: premium