Als eerste deel van de noordelijke begrenzing van de wijk Nieuw Leyden zijn twee appartementenblokken ontwikkeld. Omdat de toekomstige bewoners nog niet bekend waren, hebben de architecten van Heren 5 een poging gedaan om een complex neer te zetten met Leidse ingrediënten. Stadswandelingen door de oude binnenstad, inclusief beklimming van De Burcht en gesprekken met omwonenden, resulteerden in Skyline.
Heren 5 is een architectenbureau dat altijd een dialoog aangaat met (toekomstige) bewoners van hun ontwerpen. Daarin vinden ze de inspiratie om gebouwen neer te zetten die passen bij de buurt en de mensen. Maar wat te doen als die bewoners nog niet bekend zijn? Een hele uitdaging, zeker in een stad die je eigenlijk niet kent.
Om te beginnen maakten ze een wandeling door de Leidse binnenstad en zochten naar karakteristieken die ze konden gebruiken in de nieuwbouw. Bovenop De Burcht in hartje Leiden realiseerden ze zich dat de nieuwbouw van Skyline vandaar af te zien zou zijn, want dat het deels hoogbouw zou worden stond al vast.
Dit resulteerde onder meer in een referentie aan de pandsgewijze individualiteit, kenmerkend voor de Leidse binnenstad, waardoor de nieuwbouw een soort overgang vormt tussen de oude stad en de nieuwe wijk. Verder is er ook in de materialisering geput uit de omgeving, zoals het metselwerk dat aansluit bij het naastgelegen 50kV gebouw.
Daarnaast is er ook gesproken met omwonenden om te horen hoe die zich de nieuwbouw voor ogen zagen. Het resulteerde in een complex dat aan de stadszijde bestaat uit drielaagse eengezinswoningen en aan de drukke Willem de Zwijgerlaan aan de noordzijde twee hogere gebouwen met sociale huur- en goedkope koopappartementen.
De vormgeving van de hoogbouw refereert weer aan Leiden als kennisstad, verspringingen in de gevel en de hoogte doen denken aan een boekenkast. Dat was in het oorspronkelijke ontwerp uit 2008 nóg meer uitgesproken, het gerealiseerde gebouw werd wat ingetogener.
Gepuzzel
In het oorspronkelijke plan zouden beide blokken een ondergrondse parkeergarage krijgen, uiteindelijk heeft alleen het tweede blok een parkeergarage gekregen met twee lagen, één ondergronds en één op de begane grond. De eengezinswoningen zijn half over de parkeervoorziening heen gebouwd en hebben een privé buitenruimte op de garage. Het eerste blok bestaat uit portiekwoningen met voor iedereen individuele balkons op het zuiden, het tweede blok kent galerijwoningen waarbij de galerij ter hoogte van de voordeuren zich verdubbelt in breedte. Alleen de twee hoekappartementen hebben een inpandige patio. De ruimte tussen de hoog- en laagbouw is een binnentuin voor alle bewoners en grenst enerzijds aan de buitenruimte van de laagbouw en anderzijds geeft het toegang tot de bergingen onder de appartementen. In de plint aan de Willem de Zwijgerlaan is commerciële ruimte over twee verdiepingen opgenomen. Een hele puzzel.
Overigens is Skyline zo’n groot succes – bij de oplevering waren alle appartementen verkocht of verhuurd – dat het volgende project, SkylineNext aan de oostzijde naar een ontwerp van Arons en Gelauff architecten binnenkort van start gaat.
Fotografie: Sanne van Bekkum
Dit artikel is verschenen in ArchitectuurNL 1-2014.